دعاوی ملکی دعاوی هستند که موضوع اصلی آن ملک است و در ارتباط با ملک هستند که این دعوای نوعا دعاوی غیر منقول هستند. دعاوی حقوقی به دعوای منقول و غیر منقول تقسیم می شود، دعوای غیر منقول مواردی هستند که موضوع اصلی آن مال غیر منقول است و دادگاهی که به این دعوای رسیدگی میکند دادگاه شهر محل ملک غیر منقول است. اما باقی مواردی که غیر منقول نیستند دعوای منقول محسوب می شوند و در صلاحیت دادگاه شهر محل اقامت خوانده است. برای مثال دعوای اجرت المثل مال غیر منقول دعوای غیر منقول محسوب می شود و همچنین دعوای الزام به تسلیم ملک هم دعوایی غیر منقول محسوب می شود.
دعاوی ملکی همانطور که از نام آن پیداست مرتبط با ملک هستند مثل خانه، زمین، ویلا، آپارتمان و همگی غیر منقول محسوب می شوند.
در اینجا قصد داریم تا به اقسامی از دعوای ملکی اشاره کنیم و با چند عنوان از آن ها آشنایی پیدا کنیم.
دعوای ملکی ممکن است جنبه های مختلف داشته باشد که گاهی در دادگاه حقوقی رسیدگی می شود و گاهی در اداره ثبت انجام می شود، گاهی هم در دادگاه کیفری قابل رسیدگی است.
اما عبارت دعاوی ملکی بیشتر ناظر بر دعاوی حقوقی است.
الف-مواردی از دعاوی ملکی حقوقی:
الزام به تنظیم سند رسمی
دعوای الزام به فک رهن
دریافت اجرت المثل ملک
مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه
دعوای تخلیه ملک
دعوای سه گانه تصرف
دعوای فروش ملک مشاع
دعوای تقسیم ملک مشاع
الزام به اخذ گواهی پایان کار
دعوای خلع ید
دعوای اثبات مالکیت
ب-مواردی از دعاوی ملکی که جنبه کیفری دارند:
فروش مال غیر
کلاهبرداری در زمینه املاک
فروش مال غیر
معامله معارض
ورود غیر مجاز به ملک غیر
دعاوی ثبتی مرتبط با ملک
ابطال سند رسمی
ابطال اجراییه ثبتی
افراز ملک
